Η εγκυμοσύνη είναι μια κρίσιμη περίοδος τόσο για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου όσο και για την υγεία της μητέρας. Η διατροφή της εγκυμονούσας χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, προκειμένου η ίδια να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες της σε θρεπτικά συστατικά καθώς και τις ανάγκες που έχει το βρέφος. Έτσι λοιπόν συνιστάται να καταναλώνει μια πληθώρα τροφίμων στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής που θα της παρέχουν όσα στοιχεία της είναι απαραίτητα για να εξελιχθεί ομαλά η διαδικασία της κύησης. Παρόλα αυτά, υπάρχουν τροφές οι οποίες θα πρέπει να αποφεύγονται, καθώς δύνανται να προκαλέσουν προβλήματα και για το έμβρυο και για την μητέρα.

Ποιες τροφές να αποφεύγονται;

Ωμά θαλασσινά: Ωμά ή μη καλά βρασμένα θαλασσινά μπορεί να περιέχουν παράσιτα ή βακτήρια, όπως η Listeria, τα οποία δύνανται να βλάψουν την έγκυο γυναίκα ακόμα και το κύημα. Οι τροφογενείς λοιμώξεις μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό ή ακόμη και σε αποβολή¹. Έτσι καλό είναι να αποφεύγονται τροφές όπως:

• σούσι
• ωμά στρείδια
• ωμά χτένια

Μαλακά τυριά: Τυριά επιρρεπή σε μικρόβια, όπως τα μαλακά τυριά και ειδικά εκείνα που δεν έχουν υποστεί τη διαδικασία της παστερίωσης θα πρέπει να αποφεύγονται². Αυτά είναι:

• φέτα
• μυζήθρα
• ροκφόρ
• brie

Ψάρια πλούσια σε υδράργυρο: ³O οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων FDA δίνει έμφαση στην αποφυγή κατανάλωσης ψαριών που είναι πλούσια σε υδράργυρο, ιχνοστοιχείο άκρως επικίνδυνο για την νευρολογική ανάπτυξη των βρεφών και των παιδιών. Τέτοια ψάρια είναι:

• καρχαρίας
• ξιφίας
• τόνος
• σκουμπρί ατλαντικού

Ωμό κρέας και υποκατάστατα /μη καλά πλυμένα λαχανικά: Η κατανάλωση πρόβειου κρέατος που δεν έχει ψηθεί αρκετά καλά, η χρήση μαγειρικού σκεύους ή μαχαιριού το οποίο δεν έχει πλυθεί έπειτα από επαφή με ωμό κρέας, η κατανάλωση ωμού χοιρινού κρέατος είναι ενέργειες που οπωσδήποτε θα πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της κύησης, καθώς ενέχουν τον κίνδυνο μόλυνσης από τοξόπλασμα, ένα ενδοκυττάριο παράσιτο που ελλοχεύει κινδύνους για την εγκυμονούσα μητέρα και το κύημα. Επίσης, τα λαχανικά μπορεί να περιέχουν πάνω τους το παράσιτο αυτό και το μη καλό πλύσιμό τους να μην το θανατώσει⁴.

Απαιτείται λοιπόν προσοχή!

Αυξημένη πρόσληψη καφεΐνης: Η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των κυττάρων και την εξέλιξη του βρέφους⁵. Έτσι, λοιπόν, η κατανάλωση καφεΐνης δε θα πρέπει να ξεπερνά τα 300mg την ημέρα. Προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη, όπως τα αναψυκτικά, το κακάο και το τσάι⁶.

Αλκοόλ: Το αλκοόλ είναι γνωστό για τις τερατογονικές δράσεις του κατά την κύηση και γι’ αυτό δε θα πρέπει να καταναλώνεται καθόλου. Η αιθανόλη ρίχνει τα επίπεδα της γλουταθειόνης στο έμβρυο και προωθεί τον σχηματισμό ελεύθερων ριζών, οι οποίες καταστρέφουν τα κύτταρα του εγκεφάλου⁷. Το σύνδρομο εμβρυικού αλκοολισμού αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της επικινδυνότητας του αλκοόλ στην κύηση.

Προκειμένου, λοιπόν, να αποφευχθούν κίνδυνοι τόσο για το βρέφος όσο και για τη μητέρα, οι παραπάνω τροφές καλό είναι να μην εντάσσονται στο διαιτολόγιο των εγκύων. Ας δοθεί έμφαση στην κατανάλωση πιο ασφαλών τροφίμων πλούσιων σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που θα βοηθήσουν τη διαδικασία της εγκυμοσύνης.

ΒΙΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Position of the American Dietetic Association: Nutrition and Lifestyle for a Healthy Pregnancy Outcome. (2008). J Am Diet Assoc. 108, p553-561.
2. Foodsafety.com. (2019). Διαθέσιμο στο: https://www.foodsafety.gov/people-at-
   risk/pregnant-women
3. FDA.org: Food safety for pregnant women, their unborn babies, and children under five (2020). p5
4. Kapperud G, Jenum PA, Stray-Pedersen B. Risk factors for Toxoplasma gondii infection in pregnancy. Results of a prospective casecontrol study in Norway. Am J Epidemiol. 1996;144:405– 412
5. Grosso LM, Bracken MB. Caffeine metabolism, genetics, and perinatal outcomes: a 353 review of exposure assessment considerations during pregnancy. Ann Epidemiol 354 2005;15(6):460–6.
6. Bastos Maia, S., Rolland Souza, A., Costa Caminha, M., Lins da Silva, S., Callou Cruz, R., Carvalho dos Santos, C., & Batista Filho, M. (2019). Vitamin A and Pregnancy: A Narrative Review. Nutrients, 11(3), 681.
7. Cohen-Kerem R, Koren G (2003) Antioxidants and fetal protection against ethanol teratogenicity. I. Review of the experimental data and implications to humans. Neurotoxicol Teratol 25:1–9.