Όταν αναφερόμαστε σε μικρόβια και βακτήρια, σκεφτόμαστε νοσηρές καταστάσεις …

Είναι όμως πάντα έτσι; Η αλήθεια είναι πως πάνω από 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια εποικίζουν το ανθρώπινο σώμα: δέρμα, ρινική κοιλότητα, ουρογεννητικό σύστημα, αλλά με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς να κατοικούν στο γαστρεντερικό μας σωλήνα.

Η εντερική μικροχλωρίδα, όπως ονομάζεται, είναι αυτή με την μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών, ενώ τα διαφορετικά είδη φαίνεται να λειτουργούν συνεργατικά, προσφέροντάς μας τα οφέλη τους.

Αλλά ποιος είναι ο ρόλος της εντερικής μικροχλωρίδας στη διατήρηση της υγείας του ξενιστή;

Παρέχουν ενέργεια και μεταβολίζουν τα θρεπτικά συστατικά, πρωτεϊνες, υδατάνθρακες και λίπη. Λαμβάνουν μέρος στο μεταβολισμό των φαρμάκων και ρυθμίζουν την εντερική ομοιόσταση, ενώ παρέχουν προστασία από διάφορα παθογόνα συμμετέχοντας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Εντάξει με την εντερική μικροχλωρίδα, αλλά πως σχετίζεται ο διαβήτης τύπου 1;

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που εκδηλώνεται με καταστροφή των β-κυττάρων από τα πρώτα χρόνια ζωής. Οι παράγοντες κινδύνου εκτός από γενετικοί μπορεί να είναι περιβαλλοντικοί (τρόπος γέννησης, τεχνητή σίτιση κατά τα πρώτα στάδια ζωής, λήψη αντιβιοτικών κ.λ.π.), αλλά σημαντικό ρόλο κατέχει και η εντερική μικροχλωρίδα.

Η δυσβίωση, δηλαδή η ανισορροπία που προκαλείται μεταξύ παθογόνων και ωφέλιμων βακτηρίων σε βάρος των τελευταίων, οδηγεί σε αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου (σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου) και διαφυγή βακτηριακών αντιγόνων στην συστηματική κυκλοφορία. Πρόσφατα, έχει διαπιστωθεί πως οι διαβητικοί τ. 1 παρουσιάζουν αυξημένη εντερική διαπερατότητα, η οποία συμβάλλει στην καταστροφή των β-κυττάρων.

Τι μπορεί όμως να οδηγήσει στην εντερική δυσβίωση;

Με τη διατροφή μας δεν παρέχουμε θρεπτικά συστατικά μόνο στον οργανισμό μας, αλλά και στους μικροοργανισμούς που «κατοικούν» στο έντερό μας! Αυτό σημαίνει ότι οι τροφές που καταναλώνουμε επηρεάζουν άμεσα τη σύσταση και τις διεργασίες των βακτηριακών πληθυσμών μας.

Η Δυτικού τύπου διατροφή (κατεργασμένα σάκχαρα, υδρογονωμένα λίπη, αλλεργιογόνες πρωτεϊνες, επεξεργασμένα τρόφιμα) έχει αποδεδειγμένα προφλεγμονώδη δράση.

Ενώ, η Μεσογειακή διατροφή (υψηλή πρόσληψη φυτικών ινών, μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος) έχει αντιφλεγμονώδη δράση και προσφέρει ισορροπία μεταξύ ωφέλιμων και παθογόνων βακτηρίων.

• Αγελαδινό γάλα: οι τρέχουσες συστάσεις αναφέρουν ότι το αγελαδινό γάλα πρέπει να αποφεύγεται κατά το πρώτο έτος. Η πρώιμη κατανάλωση έχει συσχετισθεί εκτός από εμφάνιση αλλεργιών, με αυξημένη εντερική διαπερατότητα & αλλοίωση της λειτουργίας του βλεννογόνιου φραγμού.
• Γλουτένη: Η επίδραση της γλουτένης στην ανάπτυξη διαβήτη τ. 1 σε ανθρώπους δεν έχει εξακριβωθεί, ενώ η βιβλιογραφία μέχρι στιγμής δίνει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Η μείωσή της ωστόσο έχει δώσει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα στη μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και στην αύξηση της ινσουλινοευαισθησίας.
• Μητρικός θηλασμός: Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τ. 1. Η εντερική μικροχλωρίδα των βρεφών που θηλάζουν είναι πιο σταθερή σε σύγκριση με τα μη θηλάζοντα. Η διάρκεια του θηλασμού δε φαίνεται να συσχετίζεται.

Υπάρχει κάτι που μπορεί να βελτιώσει την εντερική μικροχλωρίδα και να έχει επίδραση στο διαβήτη τ 1;

• Χορήγηση προβιοτικών τον 1ο μήνα ζωής σε παιδιά με υψηλό γενετικό κίνδυνο μπορεί να μειώσει έως και 60% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τ. 1.
• Εξατομικευμένες δίαιτες με προσαρμογή στο γενετικό υπόβαθρο του ξενιστή και την ατομική εντερική μικροχλωρίδα για διόρθωση δυσβίωσης.
• Μια καινοτόμα μέθοδος, η μεταμόσχευση κοπράνων σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς, φαίνεται να συμβάλει στη μείωση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εντός έτους από την εκδήλωση της νόσου.

Συντάκτης: Αρεζίνα Καστή (Κλινική Διαιτολόγος)