Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες τροφές της ελληνικής κουζίνας, με φανατικούς φίλους, αλλά και με πολέμιους, λόγω της χαρακτηριστικής οσμής που…προδίδει, το σκόρδο σίγουρα έχει τη θέση του στην παραδοσιακή μαγειρική. Ποιος δεν έχει απολαύσει τον «μπακαλιάρο με σκορδαλιά» την 25^η Μαρτίου και ποιος δεν έχει γευτεί το «πίτα γύρο απ’ όλα», με το ευωδιαστό τζατζίκι να ξεχειλίζει  από το σουβλάκι που έχει γίνει συνώνυμο της Ελλάδας;

Σκόρδο, λοιπόν, ή Allium sativum, φυτό γνωστό από την αρχαιότητα (5000 χρόνια πριν) που χρησιμοποιήθηκε εκτός από άρτυμα και ως φάρμακο.  Πρόκειται για μονοετές ή και πολυετές, ποώδες φυτό που κατάγεται από τη Μέση Ανατολή, αλλά από πολύ νωρίς μεταφέρθηκε στις χώρες της Μεσογείου. Στην Ελλάδα καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια και το περιγράφουν ο Ηρόδοτος και ο Αριστοφάνης. Ο Ιπποκράτης χορηγούσε το σκόρδο ως καθαρτικό και διουρητικό, θεραπεία για τους όγκους της μήτρας, αλλά και ως αντιμεθυστικό και αντιπυρετικό. Οι αθλητές κατανάλωναν σκόρδο πριν τη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες (ως φυσικό αναβολικό). Στην αρχαία Αίγυπτο το σκόρδο ήταν βασικό στοιχείο στη διατροφή των δούλων που έφτιαχναν τις πυραμίδες. Σήμερα καλλιεργείται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα σκόρδου είναι η Κίνα.

Το σκόρδο έχει έντονη, χαρακτηριστική μυρωδιά και καυστική γεύση που οφείλεται σε αιθέρια έλαια πλούσια σε θειούχες ενώσεις όπως η αλλιίνη, η αλισίνη και το αχοένιο. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β1, Β2, Β3 και περιέχει ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, σελήνιο, θειάφι κ.α. Πιο αναλυτικά, τα θρεπτικά του συστατικά παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Αλισίνη

• Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Nutrition and Cancer» το 2010 έδειξε ότι η αλισίνη μπορεί να εξοντώσει τα καρκινικά κύτταρα στο παχύ έντερο. Επιπλέον, ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο «Leukemia Research» ανέφερε ότι η αλισίνη μπορεί να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα στο μαστό, την ουροδόχο κύστη, το παχύ έντερο, το ήπαρ, τον προστάτη, το λεμφικό σύστημα και το δέρμα.

• Ερευνητές από το Κέντρο Έρευνας για τα Οφέλη του Σκόρδου στη Βρετανία διαπίστωσαν ότι εθελοντές που λάμβαναν συμπλήρωμα αλισίνης ημερησίως για 90 ημέρες, είχαν σχεδόν 3 φορές λιγότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν από κρυολόγημα το χειμώνα σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που λάμβαναν εικονικό φάρμακο.

• Το επιστημονικό περιοδικό «Food and Chemical Toxicology» ανέδειξε τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του φρέσκου σκόρδου, ενώ το «Journal of Nutritional Biochemistry» κατέληξε στο συμπέρασμα πως μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα χοληστερόλης αίματος και αρτηριακής υπέρτασης.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια υπερτροφή, ένα superfood, απόλυτα συνυφασμένο με την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και με το Μεσογειακό διαιτητικό μοντέλο, που την προτείνουμε ανεπιφύλακτα, εφόσον βέβαια δεν υπάρχουν νοσήματα που σχετίζονται με την πέψη ή με την παρουσία ευερέθιστου εντέρου λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε φρουκτάνες.

Συντάκτης: Αρεζίνα Καστή (Κλινική Διαιτολόγος)